Prelekcja poświęcona sylwetce św. ks. abp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego

Muzeum Ziemi Leżajskiej oraz Uniwersytetem Peregrini w Leżajsku zapraszają na otwarte spotkanie dot. wielkiego patrioty świętego ks. abp Zygmunta Szczęsnego Felińskiego.

Spotkanie odbędzie się w najbliższą sobotę, 25 listopada, o godz. 10.00 w sali konferencyjnej Muzeum Ziemi Leżajskiej. Prelegentem na spotkaniu będzie Jacek Kotula.

——-

Zygmunt Szczęsny Feliński urodził się 1 listopada 1822 r. w Wojutynie koło Łucka na Wołyniu (obecnie Ukraina). Był synem ziemianina Gerarda i Ewy z Wendorffów, kobiety wielkiego umysłu i serca, pisarki, autorki Pamiętników z życia.

Z ewangelicznej atmosfery domu rodzinnego wyniósł mocny fundament wiary i moralności.
Od rodziców nauczył się miłości Boga, poświęcenia dla Ojczyzny, szacunku dla człowieka. Dzięki tym wartościom nie załamał się, gdy zmarł mu ojciec, matka za prace patriotyczne została zesłana na Syberię, rząd carski skonfiskował majątek rodzinny, a sześcioro rodzeństwa zostało bez dachu nad głową.

W wieku 17 lat wyruszył w świat z wiarą w sercu i ufnością w pomoc Opatrzności Bożej. Jego jedynym bogactwem były: „serce niewinne, religia i miłość braterska dla bliźnich”, oraz wiara, o której mówił: „Mój punkt widzenia to wiara, chciałbym, żeby wszystko, co mi się podoba, co mnie czaruje i zachwyca miało w niej swój początek” (1843).

Mając zdolności do nauk ścisłych zdobył wykształcenie matematyczne w Moskwie, a humanistyczne na Sorbonie i w Collège de France. Za dewi-zę życia przyjął hasło: „Bo na ziemi być Polakiem, to żyć bosko i szlachetnie”. O jego patriotyzmie świadczy udział w powstaniu w Wielkopolsce (1848), a o wielkości ducha przyjaźń z wieszczem narodowym Juliuszem Słowackim. W Paryżu, wsłuchany w głos Chrystusa, postanowił zostać księdzem.

Ksiądz w Petersburgu. W 1851 r. wrócił do kraju i wstąpił do Seminarium duchownego w Żytomierzu, dalszą formację zdobył w Akademii Duchownej w Petersburgu, gdzie został wyświęcony na kapłana (1855). Natchniony duchem miłosierdzia założył Schronisko dla sierot i ubogich oraz zgromadzenie zakonne pod nazwą Rodzina Maryi (1857). Jednocześnie pełnił obowiązki ojca duchownego alumnów
i profesora Akademii. Zasłynął jako kaznodzieja i spowiednik. Uważano go za „apostoła, pełnego pokory, nauki i kultury”, „za opiekuna ubogich i sierot”, „za wspaniałego człowieka”, „za najlepszego księdza
w Rosji”.

Dobry Pasterz. Mianowany 6 stycznia 1862 r. przez bł. Piusa IX Arcybiskupem Warszawskim rządził nad Wisłą zaledwie 16 miesięcy, w warunkach niezwykle trudnych, w okresie manifestacji patriotycznych
i wybuchu powstania. Ale w tym krótkim czasie rozwinął owocną działalność, mającą na celu ożywienie życia religijnego Archidiecezji.

Ten „człowiek Opatrznościowy”, znak „Miłosierdzia Bożego”, stworzył w Stolicy Centrum odrodzenia; organizował misje i rekolekcje w kościołach, szpitalach, więzieniach; wzywał kapłanów do gorliwej pracy, do troski o trzeźwość narodu. Duży nacisk kładł na głoszenie słowa Bożego, na katechizację, na rozwój oświaty. Szerzył kult Najśw. Sakramentu i Matki Bożej, ku Jej czci upowszechnił w Archidiecezji nabożeństwo majowe; popierał ruch franciszkański. Zatroskany o religijne wychowanie dzieci
i młodzieży założył w Stolicy sierociniec i szkołę i oddał je pod opiekę sióstr Rodziny Maryi.

W Warszawie stanął jak „Anioł pokoju”, wzywając Naród do rozwagi i owocnej pracy dla dobra kraju. Kierując się doświadczeniem i realną oceną sytuacji, starał się wpłynąć na uspokojenie umysłów
i powstrzymać Naród przed rozlewem krwi. Po wybuchu powstania styczniowego (1863), ten dobry Pasterz stanął w obronie uciśnionych i podzielił jego niedolę. Zmiana polityki Rosji wobec Królestwa spowodowała, że Arcybiskup stał się niewygodny. Wezwany do Petersburga opuścił Warszawę
14 czerwca 1863 r., pod eskortą wojskową jako więzień stanu. Dopiero wówczas Warszawa w pełni zrozumiała kim był jej Pasterz, który w krótkim czasie uczynił wiele dobrego; uznano, że wraz z jego rządami przeszedł przez Archidiecezję „powiew Ducha Świętego”.

Wygnaniec. Abp Feliński, skazany na wygnanie w głąb Rosji, spędził w Jarosławiu nad Wołgą 20 lat, jaśniejąc świętością życia, oddany modlitwie, apostolstwu i dziełom miłosierdzia. Swoje losy złożył w ręce Ojca Świętego, odpierając jednocześnie naciski rządu, by zrezygnował z arcybiskupstwa. Pomimo ograniczeń policyjnych otoczył opieką zesłańców syberyjskich, niosąc im pociechę duchową i pomoc materialną. Zajął się fundacją kościoła w Jarosławiu. Pamięć o „świętym biskupie polskim”, który „utrwalił ducha polskiego i katolickiego w trzech pokoleniach”, pozostała żywa nad Wołgą przez długie dziesięciolecia. Po 20 latach, w wyniku porozumienia między Rządem Rosji i Watykanem został uwolniony (1883), ale do Warszawy nie mógł powrócić. I poszedł na drugie wygnanie.

Pasterz ludu wiejskiego. Ostatnie lata życia spędził Feliński, jako arcybiskup tytularny Tarsu we wsi Dźwiniaczka na Podolu (diec. lwowska), poświęcając się pracy duszpasterskiej, społecznej i oświatowej wśród ludu wiejskiego. W środowisko tej wsi wniósł ducha odrodzenia religijnego, zgodnego współżycia Polaków i Ukraińców, oraz owocnej współpracy w imię ewangelicznego braterstwa. Lud tamtejszy uważał go za ojca i opiekuna, kapłana „świętego”, a jego pobyt w tej wsi za „błogosławieństwo Boże”.

Królewski spadek. Abp Feliński zmarł 17 września 1895 r. w Krakowie, w opinii świętości. Napisano
o nim – „pękło wielkie serce”; poztstawił po sobie królewski spadek – „jedną sutannę, brewiarz i wiele miłości wśród ludzi”.

Po uroczystym pogrzebie w Krakowie jego doczesne szczątki przez 25 lat spoczywały na cmentarzu
w Dźwiniaczce, otaczane czcią i miłością Polaków i Ukraińców. A gdy Polska odzyskała niepodległość zabrano je do Warszawy (1920) i złożono w Katedrze św. Jana (1921).