Wczoraj w Muzeum Ziemi Leżajskiej odbyły się obchody 100. rocznicy podpisania Traktatu Ryskiego z 1921 r. Uroczystość rozpoczęła się od zwiedzania plenerowej wystawy pt. „Gorzki Pokój. Traktat ryski 1921 r.” Wystawa ta pochodzi ze zbiorów Instytutu Pamięci Narodowej i eksponowana jest w wybranych polskich miastach. Jej założeniem jest szerokie nakreślenie genezy traktatu pokojowego, zawartego po zwycięskiej wojnie Polski z sowiecką Rosją, a także ukazanie jego konsekwencji w krótkiej historii „dwudziestolecia” oraz na dłuższym tle relacji polsko-rosyjskich, w tym polsko‑sowieckich (wystawa będzie dostępna do 24 września br.).

Po wysłuchaniu utworów patriotycznych w wykonaniu uczniów z Państwowej Szkoły Muzycznej I st. w Leżajsku nastąpiła prelekcja dr. Jacka Magdonia z Instytutu Pamięci Narodowej oddz. w Rzeszowie nt. „Cienie i blaski Traktatu ryskiego”.

Na zakończenie Dyrektor Departamentu Kultury i Ochrony Dziedzictwa Narodowego z Urzędu Marszałkowskiego w Rzeszowie Robert Godek przedstawił nowo powstały portal muzeum dziedzictwa kresów dawnej Rzeczpospolitej.  Portal ten jest ogromnym zbiorem materiałów – informacji, zdjęć, wspomnień, zdigitalizowanych eksponatów związanych z kresowym dziedzictwem. Dzięki wirtualnemu Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej pojawiła się nowa przestrzeń do gromadzenia i udostępniania zbiorów w nowoczesnej formie. Głównym zadaniem portalu jest upowszechnianie dziedzictwa Kresów Rzeczypospolitej w jego różnych wymiarach. Zapraszamy do śledzenia strony muzeum.

Przybyli na uroczystość przedstawiciele mieli okazję zwiedzić ekspozycję Historii Miasta i Regionu oraz obejrzeć postępy prac w adaptowanej piwnicy z przeznaczeniem na cele historycznej ekspozycji multimedialnej.

W uroczystości poza licznie zebraną młodzieżą z Zespołu Szkół Licealnych im. Bolesława Chrobrego wraz z nauczycielem dr. Dariuszem Półćwiartkiem oraz Zespołu Szkół Technicznych im. Tadeusza Kościuszki w Leżajsku wraz z nauczycielem Katarzyną Wiatrowicz uczestniczyli: prelegenci -dr Jacek Magdoń z IPN oddz. Rzeszów oraz Dyrektor Departamentu Kultury i Ochrony Dziedzictwa Narodowego z Urzędu Marszałkowskiego w Rzeszowie Robert Godek, Członek Zarządu Powiatu Leżajskiego Krzysztof Trębacz, członek Rady Muzeum Antoni Bereziewicz oraz Leszek Smoła z Sarzyńskiego Stowarzyszenia Eksploracyjnego.

Muzeum składa podziękowania Dyrektorowi Państwowej Szkoły Muzycznej I st. w Leżajsku Stanisławowi Jaworskiemu za zapewnienie oprawy muzycznej wydarzenia.

8 marca 2021 r. minęła 100. rocznica podpisania traktatu pokojowego w Rydze, kończącego wojnę polsko-bolszewicką, na mocy którego zostały wyznaczone granice państwa polskiego na wschodzie. Formalnie pokój zawarła Rzeczpospolita Polska z Białoruską i Ukraińską Republiką Sowiecką. Traktat ryski oznaczał odrodzenie Europy Środkowej. Nie tylko regulował warunki współistnienia Polski i bolszewickiej Rosji, ale de facto potwierdzał niepodległość państw bałtyckich. Zawarcie traktatu ryskiego nie byłoby możliwe, gdyby nie wcześniejsze zwycięstwa w wojnie polsko-bolszewickiej pod Warszawą i w bitwie nad Niemnem.

W Rydze nie zostały uregulowane kwestie Wileńszczyzny i Małopolski wschodniej. Przynależność tych obszarów do Polski oraz ustalenia pokoju ryskiego mocarstwa alianckie uznały dopiero w 1923 r. na mocy decyzji Rady Ambasadorów.

Traktat ryski oznaczał formalne potwierdzenie powstrzymania marszu bolszewickiej Rosji na zachód, co samo w sobie było sukcesem. Jednak ani Niemcy, ani Związek Sowiecki nie chciały pogodzić się z istnieniem niepodległego państwa polskiego. Pokój osiągnięty na mocy traktatu ryskiego przetrwał zaledwie 20 lat. Zburzył go rozbiór Polski dokonany przez Rzeszę Niemiecką i Związek Sowiecki we wrześniu 1939 r.

MZL

Informację zamieściła: Gabriela Dąbek